Evinizin Konforunda Bir Parfümörün Hayatını Takip Etmek İster Misiniz?
Bugün profesyonel eğitim almış bir parfümör, zamanının neredeyse tamamı mekanize olmuş bir süreç boyunca; araştırma raporlarına göre moda olacak kokuların kombinasyonlarını çalışarak, piyasanın beğendiği kokuları analiz ederek ve endüstriyel laboratuvarlarda trendlerin veya müşterinin dikte ettiği koku kompozisyonları bir araya getirerek harcıyor.
Sonuç ise çoğu zaman parfüm bloggerı Denyse Beaulieu'nun ifade ettiği gibi "Korku kokuyor. Fos çıkma korkusu..."
Ama nasıl kokmasın?
Parfümeri bugün 30 milyar dolarlık küresel bir pazar. Yeni bir koku çıktığı zaman, bu kokunun pazara yayılması ve tutunması için büyük pazarlama bütçeleri ayrılıyor, binlerce saat emek harcanıyor.
Onca zaman, efor ve paraya rağmen tutmayan bir koku ise; yaratıcısından başlayarak, taşıyıcı markadan dağıtım firmasına, söz konusu koku ile yolu kesişen herkes için (mağaza satış sorumlusu dahil!) büyük bir baş ağrısı oluyor.
Tüm bu tablo bence çok iç karartıcı - ben parfüm konusuna "birazcık" romantik yaklaşıyorum.
Tarihle beraber insanoğlunun hayatında farklı amaçlarla ve farklı formlarda giren bu sihirli sıvının; bugün bu kadar "ürünleşmiş" oluşu, üretim süreçlerinin bu kadar sanayileşmesi - ve hatta artık yapay zeka teknolojileri ile dijitalleşmesi - eski zamanın zanaat ve sanat gelenekleriyle oluşturduğu keskin tezata dayalı olarak beni gerçekten çok üzüyor.
20.yy'ın sonlarına kadar parfümörlerin kültürel birikimi, tecrübeleri ve sezgisel çalışmaları ile şekillenen parfüm kompozisyonları, dünya savaşlarının bitmesi ile hızla gelişen tüketim kültürüne paralel olarak, sistematik pazar araştırmaları ve trend analizlerinin "yönetici özetine" dönüşüyor.
Ticari olarak çok mantıklı olduğu için bu dönüşümü anlamakla beraber, kalbimde bir yerlerde bu durumu kabul edemiyorum.
Tabi bugünkü parfüm formüllerini tek düzeleştiren, ruhunu yok eden sadece trendler değil... Teknolojik gelişmeler ve ucuz sentetik kimyasalların erişilebilirliği de bu dönüşümü besliyor.
Bir zamanlar parfümörlerin en değerli ve en kuvvetli korunan varlıkları olan parfüm formülleri, bugün analitik kimyadaki gelişmelerle - gaz kromatografisi, kütle spektrometresi vb. cihazların icadı, iyileşmesi ve yaygınlaşması ile - birer sır olmaktan çıkmış durumda. 20.yy'a ait bu gelişmelerle başlayan formül korsanlığı (doldurma parfümler) da, tam olarak bu teknolojilerin bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor.
Dediğim gibi ben parfüm konusuna çok romantik yaklaşıyorum... "Ürün" sevmiyorum, eser seviyorum. Sevdiğim parfümlerin koku estetiği kadar gizemi; şişenin içerisine giren emek kadar hammadde hikayeleri, benim için koku tecrübesine ruh, gizem ve tatmin edici bir boyut katıyor.
Son yıllarda giderek popülerleşen aromaterapi uygulamaları ile doğal hammaddelere erişimimizin artması, doğaya/doğala dönüş trendi ile kabuk değiştiren global pazar ve yeni gelen eğitimli parfümör jenerasyonun parfüm "zanaatını", mesleki gelenekleri sahiplenme eforu ile; ben de içine doğduğum dünyanın doğası gereği hiç tanımadığım ama hep arayışında olduğum "tadı" bulmaya başladım. Buldukça da hem Homemade Aromaterapi'de, hem de kendi verdiğim eğitim içerikleri ile elimden geldiğince paylaştım, paylaşıyorum.
Ama tabi günün sonunda merak duyduğunuz bir konuyu, bir akademisyenden dinlemek ile sektörden bir profesyonelden dinlemek arasında fark olduğunu da - en başta kendi tecrübelerimden - biliyorum.
İşte bu nedenle bunca "konuştuktan" sonra sizlere ÇOK güzel bir haberim var!
İsviçre Ulusal Bilim Fonu tarafından finanse edilen, Bern Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi'nde hayata geçirilen Scent.Tube, parfümeride yaratıcı uygulamanın sırlarını ortaya çıkaran bir araştırma projesi.
Tasarım süreçlerini gözden geçirmek üzere naif bir çalışma olarak başlayan proje, parfüm sektörünün elle tutulamayan gizemki dünyasını eşi benzeri görülmemiş bir gerçeklikle gözler önüne seren yeni nesil bir belgesele dönüşmüş!
300 saatlik çekimin ardından dikkatle seçilen 27 eşsiz kısa video; usta parfümör Christophe Laudamiel'in günlük rutinleri, resmi olmayan konuşmalarını, zorluklarla mücadelesini, kısıtlamalarla başa çıkma yöntemlerini ve parfüm tasarım disiplininin sınırlarının ötesinde geçerek yarattığı parfümleri etnografik bir yaklaşımla hikayeleştiriyor.
Parfüm konusuna ilgi duyuyorsanız, parfümör nasıl olunur, parfümörler nasıl çalışır, şık şişelerde satılan, sabunların, mürekkeplerin, çöp poşetlerinin plastiğinin içerisine giren parfümler nasıl tasarlanıyor merak ediyorsanız - Scent.Tube'u mutlaka izleyin! (Maalesef sitenin dili İngilizce)
