Dr. Rana Babaç Çelebi ile ISEO 2025’te Koku ve Kültürel Miras Üzerine Duyusal Bir Yolculuk

Bu yılki Uluslararası Uçucu Yağlar Sempozyumu (ISEO 2025), yalnızca bilimsel değil aynı zamanda duyusal anlamda da zihin açıcı çok özel bir oturuma ev sahipliği yaptı. Sempozyumun öne çıkan isimlerinden biri, tıp tarihçisi ve klinik aromaterapist Dr. Rana Babaç Çelebi oldu.

Dr. Çelebi’nin "Kokunun Simyası" (Alchemy of Scent) başlıklı keynote konuşması, antik dönemden bugüne koku ile insan arasındaki ilişkinin evrimsel serüvenini ortaya koyan etkileyici bir yolculuktu. İlk çağlardaki ritüel kullanım biçimlerinden yola çıkarak, Orta Çağ’da imbik teknolojisinin gelişimiyle birlikte uçucu yağların nasıl ortaya çıktığını, tıp ve parfümeride nasıl kullanıldığını tarihsel bağlamda ele aldı.

Günümüz tüketici davranışlarını da yakından inceleyen Dr. Çelebi, uçucu yağların bugün geldiği noktada artık yalnızca aromaterapi değil;

• Fonksiyonel parfümeri (duygudurum düzenleyici içerikler),

• Multi-tasking kozmetikler (cilt bakımında aktif, aynı zamanda kokusal),

• ve Edible cosmetics (yenilebilir kozmetik ürünleri)

...gibi yenilikçi ve disiplinler arası alanlarda önemli bir potansiyel taşıdığını vurguladı. Alchemy of Scent adeta kokunun hem geçmişin bilgeliği hem de geleceğin yeniliği olduğunun güçlü bir hatırlatıcısıydı.

Dr. Çelebi - kişisel bir ilgi ve uzmanlık alanı da olan Osmanlı parfümerisi odaklı deneyimsel paylaşımında ise; Bahname, Tuhfei Muradi, Helvahane Defteri gibi nadir yazmalarda yer alan parfüm reçeteleri, dönemin koku maddelerinin hangi amaçlarla ve nasıl kullanıldığını detaylarıyla paylaştı.

Konuşma sırasında katılımcılar, Osmanlı dönemine ait bir ağız parfümü formülünü deneyimleme fırsatı buldu. Ayrıca her katılımcıya, Isparta güllerinin mevsiminde toplanıp soğuk sıkım zeytinyağında masere edilerek hazırlanmasıyla elde edilen "Gül İksiri'nin balmumu ile katı hâle getirilmesiyle hazırlanan geleneksel bir unguent (katı parfüm) armağan edildi. Bu eşsiz reçete, yalnızca koku değil, aynı zamanda bir kültürel bellek nesnesi olarak hafızalarda yer etti.

Bu konuşma ve Osmanlı Parfümerisi deneyimi oturumunun gerçekleşmesini mümkün kılan, aynı zamanda sempozyumun bilimsel derinliğini ve uluslararası başarısını titizlikle organize eden değerli sempozyum başkanı Prof. Dr. Hurija Džudžević - Čančar, katılımcıların büyük takdirini kazandı.

Dr. Rana Babaç Çelebi de ISEO 2025’te yer almasını sağlayan nazik davetleri ve özverili ev sahipliği için Prof. Dr. Hurija Džudžević - Čančar’a özellikle teşekkür ederek, bu yüksek nitelikli buluşmanın bir parçası olmaktan duyduğu memnuniyeti sık sık dile getirdi. Onun liderliğinde gerçekleşen sempozyum, yalnızca bilimsel içerikleriyle değil; aynı zamanda zarif atmosferi ve ilham verici buluşmalarıyla da çok etkili oldu.