Mars'ta Tarım Nasıl Yapılır?
Eğer gelecekte ikametini Mars'a taşıyacak kişilere bira ile hint keneviri arasında bir tercih yap denseydi... tercihleri hangisinin Mars'ta daha kolay yetiştirilebileceği ile doğru orantılı olurdu.
Bu soru; "Mars Farm Odyssey" (Mars'ta Çiftlik Serüveni) adlı bir grup kent çiftçisi, gıda girişimcisi, bio-hacker ve uzayda "tarım nasıl olur?" sorusunu araştırmaya kendini adamış kişinin, sorduğu sorular arasında.
Bugünün şartlarında Mars'a gıda göndermenin kişi başı maliyetinin 1 milyon Dolar olması, tarım araştırmalarını Mars'ta bir koloni kurmanın zorunlu bir ilk adım haline getiriyor. Bu soru üzerinde çalışan diğer bir organizasyon ise NASA. Örgüt 2015'te Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (International Space Station) marul yetiştirmeyi başarmış.
Yakın bir zamanda Tel Aviv'de gerçekleştirilen bir toplantıda, "Mars Farm Odyssey" (Mars'ta Çiftlik Serüveni) grubu uzayda tarım konusunu ayrıntılı olarak masaya yatırmış. Gerçekleştirilen atölyelerden birinde ise sıradan bireylere yönelik bir bilim seti geliştirerek, bireylerden farklı bitkilere yönelik yetiştirici bilgilerini aldıktan sonra bir havuzda toplayarak bu veriyi otomatik olarak iklim ve besin şartlarını çekip, kontrollü bir ortamda oluşturacak "gıda bilgisayarı" tasalama konusunu işlemişler.
"Herhangi bir bitkinin bütün bir modeli ve ihtiyaç duyduğu çevresel faktörlere yönelik bilgiler ile (suyun pH değeri, ısı, göreceli nem vb.), o bitkinin gelişimini tahmin edebilir ve manipüle edebilirsiniz" diyor Thieme Hennis, Amsterdam merkezli bir araştırmacı ve tasarımcı.
Bir gıda bilgisayarı, insanların dünyada deneyimlediği lezzetlerin hepsini çok tutarlı bir şekilde yeniden yaratabilir. "Çocukken yediğiniz çileklerle aynı lezzette çilekler yaratabiliriz" diyor Kloosterman, bir bitki analiz girişimi kurucu ortağı.
NASA Mars'a özel gıda çubukları üretirken, Tel Aviv'de toplanan grup bu besin çubuklarının uzun vadeli bir çözüm olmadığına inanıyor. "Besin çubukları ile hayatta kalırsınız belki ama bu bir yaşama biçimi olamaz..." diyen Kloosterman ekliyor. "Gıda insanlıkla ilgili bir şey. Bir şey yediğinizde tutkularınız, yaratıcılığınız ve duygularınız harekete geçmeli "
Gelecekte gıda bilgisayarları kullanarak farklı bitkileri yetiştirebilmek için çok ciddi veri depolarına ihtiyacımız olacak. Bu bilgisayarlar sadece bir bitkinin fizyolojik ihtiyaçlarını ve gerekli çevresel koşulları sağlamayacaklar, aynı zamanda her organizmanın çevreleri ile etkileşimde kullandığı biyokimyasal sinyalleri de toplayıp, analiz edecekler.
İlk bakışta Mars'ta kuracağımız hidrofonik seralarda gıda yetiştiriciliği, dünya şehirlerinde yapılan dikey yetiştiricilik ile bir takım benzerlikler gösterse de hala derinlemesine düşünülmesi gereken bir takım zorluklar da yok değil. Öncelikle Mars, dünyanın aldığı gün ışığının sadece yarısını alıyor, yerçekimi çok daha az ve gezegende su olmasına rağmen bu su içilebilir olmayabilir.
MELİSSA (Mikro-Ekolojik Hayat Destek Sistemleri Alternatifi) adlı Avrupalı bir uzay araştırma merkezi, üzerinde çalıştıkları kapalı devre sistemler ile bitki atığı, idrar, CO2 ve diğer atıkları geri-dönüştürerek seraları çalışır kılmak istiyor. "Bu bir alanda yaşamaya yönelik bütünsel bir yaklaşım, mesele sadece hayatta kalmakla alakalı değil" diyor Hennis, MELiSSA ile çalışan bir araştırmacı ve ekliyor "Uzayda tarım projeleri üzerinde çalışmamızın en önemli nedeni kendi gezegenimizde sürdürülebilirlik konusunda lenslerimizi genişletmek."
Bu arada "Mars Farm Odyssey" grubu Tel Aviv'deki toplantıda bira mı hint keneviri mi sorusunun cevabının hint keneviri olması gerektiğine karar vermiş.
Yazının orijinaline buradan ulaşabilirsiniz.
