Kozmetik Ürün Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Sağlık söz konusu olduğunda, dahili veya harici kullandığımız her ürün ile ilgili doğru bilgiler üzerinden bilinçli tercihler yapmamız çok önemli. Bu nedenle bize gençlik ve güzellik vaatleri ile sunulan masum ve çekici görünümlü; cildimizi, saç ve tırnaklarımızı güzelleştirmek için kullandığımız kozmetik ürünleri satın alırken, aynen bir gıda maddesi veya ilaç alırken gösterdiğimiz özeni göstermeliyiz. Zira bu ürünlerin içerdiği sentetik maddelerin (boya, koku verici, koruyucu kimyasallar vb.) zamanla vücudumuzda birikerek, sağlığımızı tehdit eder hale gelme potansiyelleri olduğunu aklımızdan hiç çıkartmamalıyız.
Bu anlamda cildimizin/saçımızın/tırnaklarımızın tipi, mevsim/beslenme şeklimize bağlı olarak o günkü durumu veya öznel ihtiyaçlarımız bir tarafa; kozmetik ürün seçerken direkt ve sadece satın almak istediğimiz ürünle ilgili her zaman dikkat etmemiz gereken önemli noktalar var. Bu yazımda sizler için hepsinin üzerinden teker teker geçeceğim.
Bu notlara ek olarak bir de “doğal ” kozmetik konusuna değinmek istiyorum. Bugüne kadar ambalajında “doğal” yazan kozmetik ürünlerin çevremdeki insanlar üzerinde - ağırlıklı olarak - ya “bu ürün muhteşem” ya da “kesin yalandır” gibi tepkiler yarattığını gözlemledim. Ben her iki peşin yaklaşımın da yerinde olmadığını düşünüyorum. Herhangi bir ürünle ilgili şu vaya bu şekilde bir fikir sahibi olmak için öncelikle o ürünle ilgili bilgi sahibi olmamız gerekir. Doğru bilgiye sahip olmak için ise ilgili ürün konusunda ambalajın üzerinde yazan bir pazarlama ibaresinden öte bir inceleme yapmamız gerekir.
Peki “Doğal” kozmetik ne demek? Bir ürünün “Doğal” olup olmadığına nasıl karar veririz?
Doğal kozmetik ürünleri mumlar (balmumu vb.), sabit yağlar, saf uçucu yağlar, bitki özleri, hidrolatlar (mersin suyu, gülsuyu vb.) ve doğal killer kullanılarak üretilirler. Bu ürünlerin raf ömürlerini uzatmak için doğal koruyucu olarak Vitamin E ve saf uçucu yağlar kullanılır.
Doğal olmayan kozmetik ürünlerde ise; sentetik kimyasal maddeler, boyalar, koku vericiler, (görsel/dokunsal) doku vericiler ve daha bir çok katkı maddesi vardır. Etiketlerinde yazan içerikleri incelediğimizde paraben (ve çeşitleri), formaldehit, benzoik asit veya yapay koruyucular içerdiklerini görürüz.
Eğer doğal ve güvenilir bir kozmetik ürün kullanmak istiyorsak içeriklerini incelemenin ötesinde bir diğer dikkat etmeniz gereken önemli nokta ise doğal (veya organik) ürünlerin paketlerinde yer alması gereken sertifika logolarıdır. Sertifikalı ürünler insan sağlığını tehdit eden ve/ya çevreye zarar veren sentetik kimyasallar içermez.
Bugün maalesef kozmetik ürünlerle ilgili yeterli denetim yapılamadığından, etiketinde herhangi bir sertifika bulunmayan markaların da kendilerine “doğal”, “organik” veya “ekolojik” dediğini görüyoruz.* Daha vahim bir durum olarak; kimi zaman sertifikasyon sağlayan kurumlara bir telefon dahi açmamış markaların, bu sertifikaları etiketlerine izinsiz yerleştirerek tüketiciyi dolandırmak suretiyle kar elde etme girişimlerinde bulundukları dahi oluyor.**
Burada her zaman yapmamız gereken; kozmetik bir ürün satın alırken, aldığımız ürünlerin etiketleri dikkatlice okumak ve ufacık bir zaman ayırarak satın alacağımız markanın kendisi ile ilgili minik bir araştırma yapmak***
Doğal bir ürün arayışında olmasanız dahi satın almak istediğiniz kozmetik ürünü tanımanız, ambalajını (içindekileri) okumak her zaman yararınıza olacaktır. Günümüzde kozmetik ürünlerde ve hatta gıdalarda bir süre üretimde kaldıktan sonra insan sağlığı için zararlı olduğu tespit edilmiş bir çok kimyasal madde var. Yıllar içerisinde bu maddelerin kullanımlarına kısıtlmalar ve kimi zaman yasaklar getirilmiş durumda.
Doğal ürün arayışı içinde değilsiniz ama zehirli olduğunu bildiğiniz (yasaklanmış maddeler içeren) markalar kullanmak istemiyorsunuz. EWG's SkinDeep (http://www.ewg.org/) veri bankası almak istediğiniz ürün hakkında hızlı ve kapsamlı bilgiye ulaşmak için muhteşem bir kaynak. Bu veri bankası belli bir metodolojiye göre incelediği 70,318 kozmetik ürünün - gerek içerikleri, gerek insan sağlığına etkileri, gerekse çevreye olan zararlarını dikkate alarak - anlık bir resmini çekiyor ve bu resmi en ince detayına kadar tüketicinin ilgisine ve bilgisine sunuyor. Yalnız baştan uyarmak istiyorum; bu platform üzerinden ulaşacağınız bilgiler kullandığınız kozmetik ürünlere bakış açınızı temelden sarsabilir...
Peki bu kadar anlattın, sen ne yapıyorsun derseniz...
Ben kendi ürettiğim doğal kozmetik ürünlerini kullanmaya bayılıyorum! Sadece derim üzerinden vücuduma yedirdiğim maddelerin içerdiği suyun kalitesinden, uçucu ve/ya sabit yağının sertifikasına kadar herşeyi bilebildiğim için değil; kullandığım kozmetik ürünleri hazırlamak bana çok büyük keyif veriyor. Ama doğruyu söylemek gerekirse ben de “sadece" doğal ürünler kullanmıyorum. Yukarıda anlattığım noktalara dikkat ederek satın aldığım, cildime iyi gelen, kullanmaktan zevk aldığım markalar ve kozmetik ürünler var. Burada herhangi bir marka paylaşmayacağım ama özel olarak sorarsanız yanıtlarım.
Bir sonraki yazımda sizlerle ufak bir tarif paylaşmanın sözüyle, şimdilik bu kadar.
*Bu yazıyı yazarken bu konuda yeni yasal düzenlemeler yapıldığını öğrendim, önümüdeki günlerde bu gelişmeleri de sizlerle paylaşacağım
**Çoğu zaman sertifikasyon sağlayan kuruluşların web sitelerini ziyaret ederek, basit ve oldukça hızlı bir veri tabanı araştırması ile kullandığınız ürünün gerçekten ilgili sertifikaya sahip olup olmadığını kolaylıkla denetleyebilirsiniz
*** Markanın websitesi, sosyal medya hesapları, tüketici forumları, kozmetik satan e-ticaret siteleri üzerine bırakılan tüketici yorumları vb.