Bir Japon Tıp Geleneği: Kampo
Kampo (漢方医学); bir hastanın sağlık durumunu baştan ayağa ele alan ve bulgularını kişinin bireysel özellikleriyle bir araya getirerek tanıya giden geleneksel Çin tıbbı kökenli bir Japon tıp metodolojisi. Kelime anlamı ise "Eski Çin'in Han hanedanlığı (206 BC to 220 AD) metodu" demek.
Kampo, Japonya’ya V. ve VI. yüzyıllarda Çin üzerinden ulaşıyor. 19. yy'ın sonlarında Japon hükümetinin Batı tıbbını önceliklendirmesiyle, bir dönem kullanımı azalıyor. Ancak Batı tıbbının - pek çok avantajının yanında - her hastalığa çare olamadığının fark edilmesiyle, durum tekrar değişiyor.
Yeniden insanların ilgisini çeken Kampo geleneği; 1967 yılında Japonya’da *Sağlık, İş ve Refah Bakanlığı*'nın Kampo ilaçlarını ilk kez sigorta sistemine dahil etmesi ve o günden bu güne 150'nin üzerinde ilaç ve 250 kadar bitkisel materyali de sisteme almasıyla yepyeni bir döneme giriyor.
Kampo yaklaşımına göre insan bedeni ve zihni ayrılmaz bir bütün. Sağlıklı bir yaşam ise ancak zihinsel ve fiziksel dengenin kurulmasıyla mümkün.
Kampo metodolojisinde doktor; hastanın ateş, halsizlik ve terleme bulgularını gözlemliyor; diline bakıyor ve nabzını ölçüyor. Hastanın şikayetleri ve hekimin bulguları beraber sentezleniyor. Bu doğrultuda uygun bitkisel bir reçete yazımının ön adımı olan "Kampo tanısı" (sho) da konmuş oluyor.
Kampo ilaçları, geçmişten günümüze gelen 165 çeşit bitkinin çeşitli kombinasyonlarından elde ediliyor. Geleneksel olarak bitkilerin küçük parçalara bölündükten sonra suda kaynatılıp demlenmesi yoluyla hazırlanıyor.
Bazı bitki uzmanlarının 'her hastalığa bir bitki' yaklaşımından farklı olarak, Kampo ilaçları 5 veya daha fazla bitkinin farklı kombinasyonlarda bir arada kullanılmasıyla elde ediliyor. Yüzlerce yıllık bilgi birikiminin üzerine inşa edilmiş bu karışımlar - bitkilerin birbirleriyle etkileşiminden faydalanarak formülün net etkisini yükseltiyor ve toksisite gibi istenmeyen yan etkileri nötralize ediyor.
Günümüzde Kampo ilaçları çoğunlukla geleneksel yöntemlerle hazırlansa da; bir kısım Japon, aynı formülasyonların farmasötik fabrikalarda hazırlanan granül ve tablet formlarını tercih ediyor.
Bugün Japonya'da doktorların yüzde 70'i hastalarına Kampo ilaçlarından reçete ediyor. Bu ilaçlar en sık jinekoloji, üroloji ve kardiyoloji alanlarında kullanılmakla birlikte son yıllarda gastroenteroloji uzmanları tarafından da tercih edilmeye başlanmış.
Modern tıp ile tamamen entegre bir şekilde Kampo geleneğini ayakta tutan Japonya, Kampo ilaçlarının ve medikal ilaçların aynı anda doktorlar tarafından reçete edilebildiği tek ülke.
Umarım ki Japonya sahip olduğu bu kadim geleneği yaşatmaya devam eder ve bilimsel araştırmalarla destekli bir şekilde sınırlarının ötesine taşır.
Bu gibi uluslarası örneklerin, ülkemiz Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan “Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği'nin" gerekliliğinin anlaşılması açısından de çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Öyle ki maalesef Türkiye'de elimizdeki kıymetleri görebilmemiz, anlamamız ve anlamlandırabilmemiz için önce başka ülkelerden benzer uygulamalarını duyup, görmemiz gerekiyor. Nedense ancak o zaman kendimize güvenebiliyoruz...
Ki binlerce yıllık tıp mirasına sahip bu topraklarda varlığını sürdüren ve kendine ait 5,5 asırlık tıp geleneği de olan bir ülke olarak; kendi geleneksel tıp uygulamalarımızı bilimsel kanıtla destekleyerek ve standardize ederek - hem ülkemizde, hem de dünyada bir çok insana faydalı olabileceğimize inanıyorum - hatta eminim.
Kısacası, darısı başımıza.
REFERANSLAR
Arumugam, S. & Watanabe, K. (2017) Japanese Kampo Medicines for the Treatment of Common Diseases: Focus on Inflammation. Elsevier Inc: London
Tsumura, A. (1991) Kampo: How the Japanese Updated Traditional Herbal Medicine. Japan Publications. ISBN 0-87040-792-9
Watanabe, K. et al. (2011). "Traditional Japanese Kampo Medicine: Clinical Research between Modernity and Traditional Medicine-The State of Research and Methodological Suggestions for the Future." Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2011, 513842.