Arı Ölümlerine Neden Olan Neonikotinoidlerin Kullanımı Yasaklandı
Tarım ve Orman Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü'nün aldığı karara göre, arı nüfusunun azalmasına yol açtığı bilinen neonikotinoid grubu; Clothianidin, Imidacloprid ve Thiamethoxam aktiflerini içeren zirai ilaçların kullanımı, 2019 yılı boyunca önceden açıklanan farklı tarihlerde yasakladı.
Buğday Derneği, "Arıları Yaşatalım" adlı projesi kapsamında, son olarak 10 kurumla birlikte ortak bir metin imzalayarak Bakanlık’a neonikotinoidlerin yasaklanması için bir çağrı yapmıştı.
Dernek, alınan kararda hala bir takım eksiklerlerin olduğuna dikkat çekse de, bu gelişmenin arılar için çok önemli bir dönüm noktası olduğuna da dikkat çekiyor.
Yasak ile ilgili bakanlıkça alınan kararın tam metni ise aşağıdaki gibidir:
“Ülkemizde zirai mücadele amacıyla kullanılan bitki koruma ürünlerinin ruhsatlandırılması, üretimi, ithalatı, piyasaya arzı ve kontrolü 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu ve bu kanuna bağlı olarak çıkarılan ilgili mevzuata göre yapılmaktadır.
Neonikotinoid grubunda yer alan ve ülkemizde ruhsatlı bulunan Acetamiprid, Clothianidin, Imidacloprid,Thiacloprid ve Thiamethoxam aktif maddelerle ilgili olarak gerek Avrupa Birliği müktesebatı (ilgili kurul ve kuruluşlar) gerekse arı üretici birlikleri ve ilgili sivil toplum kuruluşlarının bu aktif maddelerin, arılara zehirli oldukları ve bunun neticesinde koloni halinde ölümlere sebebiyet verdikleri gerekçesi ile yasaklanması gerektiğine dair yapılan bildirimler sonucunda, Bakanlığımızca;
1) Acetamiprid aktif maddesi için Avrupa Birliğince herhangi bir kısıtlama ya da yasaklama getirilmesinin bilimsel ve yasal olarak uygun bulunmaması ve bu aktif madde için Avrupa Birliği’nde 2033 yılına kadar herhangi bir kısıtlama yapılmayacağının belirtilmiş olması sebebiyle bugün itibari ile ülkemizde kullanımının devamı,
2) Thiacloprid aktif maddesinin endokrin bozucu etkisinden dolayı Avrupa Birliği’nde değerlendirme sürecinde olması nedeniyle 30 Nisan 2019 tarihine kadar kullanımı, bu tarihten sonra Avrupa Birliği’nde alınacak karar sonucuna göre Bakanlığımızca yeniden değerlendirilmesi ve bu tarihe kadar ülkemizde kullanımının devamı,
3) Clothianidin aktif maddesinin yapılan bilimsel çalışmalarda, Clothianidin ile kaplı mısır tohumlarının çimlenmesi sonucu mısır bitkisi yapraklarında meydana gelen guttasyon (su damlaları) içerisinde yüksek oranda bu aktif maddeden tespit edildiği ve oluşan bu damlaları tüketen arıların birkaç dakika içerisinde öldüğü şeklinde bilimsel veriler bulunduğundan ve bu aktif maddenin yerine ikame edilecek alternatif aktif maddeler bulunması nedeniyle Clothianidin aktif maddesinin kullanımının ülkemizde sonlandırılması ve sonlandırma takvimi çerçevesinde;
a) Bu aktif madde ve karışımlarını içeren bitki koruma ürünlerinin 07 Ocak 2019 tarihine kadar ithalat izinlerinin verilmesi,
b) Bu aktif madde ve karışımlarını içeren bitki koruma ürünlerinin 08 Şubat 2019 tarihi itibari ile fiili ithalatının sonlandırılması,
c) Bu aktif madde kullanılarak ülkemizde yapılacak bitki koruma ürünleri imalatının 08 Şubat 2019 tarihi itibari ile sonlandırılması,
d) Bu aktif maddeyi içeren bitki koruma ürünlerinin kullanımının 31 Temmuz 2019 tarihi itibari ile sonlandırılması,
4) Imidacloprid aktif maddesini içeren bitki koruma ürünleri ile ilgili olarak yapılan değerlendirme sonucunda;
a)Antepfıstığı, Armut, Bağ, Bamya, Biber, Domates (tarla), Elma, Fasulye, Hıyar (tarla), Kabak, Kiraz, Pamuk, Patates, Patlıcan (tarla), Şeftali, Turunçgil, Tütün ve Zeytin tavsiyelerinin Avrupa Birliği’nde olduğu gibi 19 Aralık 2018 tarihi itibari ile iptal edilmesi ve bu tarih itibari ile bu ürünlerdeki kullanımının ülkemizde sonlandırılması,
b)Avrupa Birliği’nde söz konusu aktif maddenin, 2022 yılına kadar sadece seralarda kullanımının devam edecek olmasına rağmen ülkemizde toprak altı zararlılarına karşı sadece fideleri bandırma yöntemi ile kullanımı, Palmiyede Palmiye kırmızıböceği, Çimde Haziran böceğine karşı kullanımı, seradaki kullanımı ve tohum ilacı olarak kullanımının, Aralık 2019 tarihinde Bakanlığımızca yeniden yapılacak değerlendirmeye kadar devam etmesi,
c)Eski etiketlerle piyasaya arz edilmiş olan bu aktif maddeyi içeren bitki koruma ürünlerinin etiketlerinde firmasınca 07 Mart 2019 tarihine kadar gerekli düzeltmelerin yapılması,
d)Bitki koruma ürünlerinin kullanımı esnasında arı maruziyetlerini önlemek maksadıyla tavsiye kullanımlarına müsaade edilen ürünlerin etiketlerinde Bakanlığımızca belirlenmiş olan ” Bu ürün arılara çok zehirlidir. Özellikle çok kuru ve rüzgarlı hava koşullarında, ilaçlı tohum uygulaması sırasında ortaya çıkan tozlar sürüklenme ile taşınarak, çevredeki çiçekli bitkiler ve sularda kalıntı oluşturabileceğinden dolayı, arılar ve diğer polinatör böcekler ilaçlı tohum tozlarına maruz kalabilirler. Bu sebeple çok kuru ve rüzgarlı hava koşullarında ilaçlı tohum ekimi yapılmamalıdır. Tozlaşma amacıyla Bombus arısı kullanılan seralarda kullanmayınız.”uyarı ifadelerine yer verilmesi,
5) Thiamethoxam aktif maddesini içeren bitki koruma ürünleri ile ilgili olarak yapılan değerlendirme sonucunda;
a)Antepfıstığı, Armut, Biber, Domates (tarla), Elma, Fındık, Hıyar (tarla), Karpuz, Lahana, Marul, Mısır, Nar, Pamuk, Patlıcan (tarla), Şeftali, Tütün ve Zeytin tavsiyelerinin Avrupa Birliği’nde olduğu gibi 19 Aralık 2018 tarihi itibari ile iptal edilmesi ve bu tarih itibari ile bu ürünlerdeki kullanımının ülkemizde sonlandırılması,
b)Avrupa Birliği’nde söz konusu aktif maddenin, Nisan 2019 tarihine kadar sadece seralarda kullanımının devam edecek olması ve aynı tarih itibari ile Avrupa Birliği’nce yeniden değerlendirme yapılacak olmasına rağmen ülkemizde seradaki kullanımı ve tohum ilacı olarak kullanımının, Aralık 2019 tarihinde Bakanlığımızca yeniden yapılacak değerlendirmeye kadar devam etmesi,
c)Eski etiketlerle piyasaya arz edilmiş olan bu aktif maddeyi içeren bitki koruma ürünlerinin etiketlerinde firmasınca 07 Mart 2019 tarihine kadar gerekli düzeltmelerin yapılması,
d)Bitki koruma ürünlerinin kullanımı esnasında arı maruziyetlerini önlemek maksadıyla tavsiye kullanımlarına müsaade edilen ürünlerin etiketlerinde ekte Bakanlığımızca belirlenmiş olan ” Bu ürün arılara çok zehirlidir. Özellikle çok kuru ve rüzgarlı hava koşullarında, ilaçlı tohum uygulaması sırasında ortaya çıkan tozlar sürüklenme ile taşınarak, çevredeki çiçekli bitkiler ve sularda kalıntı oluşturabileceğinden dolayı, arılar ve diğer polinatör böcekler ilaçlı tohum tozlarına maruz kalabilirler. Bu sebeple çok kuru ve rüzgarlı hava koşullarında ilaçlı tohum ekimi yapılmamalıdır. Tozlaşma amacıyla Bombus arısı kullanılan seralarda kullanmayınız.” uyarı ifadelerine yer verilmesi kararları alınmıştır.”