Meşe Ağaçlarının Gövdesine Sarılmış Kadim Bir Sır: Liken
- Râna Babaç
- 6 gün önce
- 2 dakikada okunur
Kaz Dağları’nda yaptığımız derin orman yürüyüşlerinde, doğanın şifalı sessizliğine eşlik eden bilge bir var oluş biçimi Meşe Yosunu Likeni (Evernia prunastri)
Parfümeride alt nota olarak, Chypre ve Fougère akorlarının vazgeçilmezi…
Toprağı andıran, hafif rutubetli, yosunsu kokusuyla tam bir orman tabanı kokusu.
Ama meşe yosunu sadece bir koku notası da değildir.
O aynı zamanda bir biyoindikatördür. Havadaki kirlilik arttığında sessizce kaybolur. Onun yokluğu, doğanın dengesine dair önemli bir uyarıdır.
Halk hekimliğinde, meşe yosunu likeni antimikrobiyal ve balgam söktürücü özellikleriyle tanınır. Deri problemlerinde ve solunum yolları rahatsızlıklarında kullanılmıştır. (Bugün zehirli bileşenleri nedeniyle dahili olarak kullanımda standardize edilmiş gıda takviyeleri tercih edilmelidir)
Orta Çağ ve Erken Modern Dönem’de, meşe yosunu gibi likenler bazı şifalı tentürler, iksir ve şurup şaraplar içerisinde de yer almıştır. Bu preparatlara “Vinum aromaticum” veya “elixir ad pectora” gibi göğüs açıcı içkiler örnek verilebilir.
Likenlerin gizemli doğası ve hayatta kalma gücü pek çok kadim kültürde de çeşitli izler bırakmıştır:
Celtic geleneğinde, meşe yosunu bilgelik ve koruyuculukla ilişkilidir.
Japon wabi-sabi estetiğinde, yaşlı taş ve ahşaplar üzerinde büyüyen likenler; zamanın zarafeti, sabrın güzelliği ve geçiciliğin anlamı olarak görülür.
Bazı kadim kültürlerde ise, likenler elementler arası bir araç sayılır: Toprağa tutunur, havadan beslenir, suya karşı duyarlıdır. Tam anlamıyla doğanın meditasyonudur.
Modern parfümlerde insan sağlığı ile ilişkili IFRA sınırlamaları nedeniyle doğal meşe yosunu kokusunun sadece izleri sürülebilse de, gerçek bir liken kokusunu deneyimlemek için eski ormanların kalbine bir adım atmanız yeterli olacaktır…
Meraklısına Dip Not 🍸: Oakmoss, alkollü içkilerde niş ve geleneksel alanlarda — özellikle bitters, vermut ve gin gibi damıtmalarda — yer bulmuş; ancak hem allerjen potansiyeli hem de yoğun aroması nedeniyle sınırlı ve dikkatli kullanılmıştır.
Comments